Dialoogid – dialogi
| dialog estoński | dialog polski | |
| a | Tere päevast! Mida teile? | Dzień dobry! Co dla państwa? |
| b | Palun üks kohv ja tort. | Poproszę kawę i tort. |
| a | Kohvi suhkruga või ilma? | Kawa z cukrem czy bez? |
| b | Suhkruta palun. | Poproszę bez cukru. |
| c | Mulle apelsinimahl ja kohupiimakook. | Dla mnie sok pomarańczowy i ciastko z twarogiem. |
| a | Kas sooviksite midagi veel? | Czy życzą sobie państwo coś jeszcze? |
| c | Ei, see on kõik. | Nie, to wszystko. |
| dialog estoński | dialog polski | |
| a | Tere! Mida te soovite? | Dzień dobry! Co sobie Pani życzy? |
| b | Võtan päevaprae ja salati. | Wezmę danie dnia i sałatkę. |
| a | Midagi juua? | Coś do picia? |
| b | Palun õlu. | Proszę piwo. |
| a | Hele või tume? | Jasne czy ciemne? |
| b | Tahan heledat. | Chcę jasne. |
| a | Kas see on kõik? | Czy to wszystko? |
| b | Jah, kui palju maksan? | Tak, ile płacę? |
| a | Kokku 96 krooni. | Razem 96 koron. |
| dialog estoński | dialog polski | |
| a | Olen näljane, tule minuga kohvikusse! | Jestem głodny, chodź ze mnę do bufetu! |
| b | Kindlasti, mida sa tahad? | Oczywiście, co chcesz (wziąć/zamówić)? |
| a | Lihapirukad ja heeringavõileiba. | Pierożki mięsne i kanapkę ze śledziem. |
| b | Ma võtan täna ainult mahla, ma sõin juba hommikusööki. | Ja wezmę dziś tylko sok, jadłem już śniadanie. |
Sõnavara: kohvik – kawiarnia
| Kohvik (kawiarnia) | |||
| head isu! | smacznego! | ||
| baar | bar | ||
| kohvik | kawiarnia | ||
| restoran | restauracja | ||
| kõrts | karczma | ||
| ettekandja | kelner, kelnerka | ||
| külastaja | gość | ||
| klient | klient | ||
| soov, tellimus | zamówienie | ||
| arve | rachunek | ||
| iseteenindus | samoobsługa | ||
| menüü | menu | ||
| veinikaart | lista win | ||
| roog (l.m. – road) | danie | ||
| päevapraad | danie dnia | ||
| firmaroog | specjalność zakładu | ||
| eelroad | przystawki | ||
| kala | ryba | ||
| salat | sałatka | ||
| austrid | ostrygi | ||
| supid | zupy | ||
| kanasupp | rosół | ||
| pőhiroad | dania główne | ||
| praad | pieczeń | ||
| biifsteek | stek | ||
| mereannid | owoce morza | ||
| kartulid -keedetud -kartulipüree |
ziemniaki -gotowane -piure ziemniaczane |
||
| friikartulid | frytki | ||
| magusroad | desery | ||
| tarretis | galaretka | ||
| jäätis | lody | ||
| küpsis | ciastko, herbatnik | ||
| kook | ciastko | ||
| vahukoor | bita śmietana | ||
| karastusjoogid | napoje orzeźwiające | ||
| mineraalvesi | woda mineralna | ||
| mahl | sok | ||
| piim | mleko | ||
| kuumad joogid | napoje gorące | ||
| kohv | kawa | ||
| tee | herbata | ||
| alkohoolsed joogid | alkohole | ||
| viski | whisky | ||
| vein -kuiv -magus -punane -valge |
wino -wytrawne -słodkie -czerwone -białe |
||
| viin | wódka | ||
| õlu | piwo | ||
| siider | cidr, napój lekkoalkoholizowany | ||
| kokteilid | koktajle | ||
| ettetellimine/reserveerimine | rezerwacja | ||
| varutud | zarezerwowany | ||
| reserveerima, reserveerida | rezerwować | ||
| tellima, tellida | zamawiać | ||
| soovima, soovida | życzyć sobie | ||
| maksma, maksta | płacić | ||
| tagasi pole vaja | reszty nie trzeba | ||
Grammatika. Tegusõna: käskiv kõneviis – czasownik: tryb rozkazujący
Formy trybu rozkazującego tworzymy na podstawie czasu teraźniejszego (2 osoba l.p) usuwając końcówkę -d (saabud >> saabu! – przybywaj), a w pozostałych osobach dodając odpowiednie końcówki do tematu bezokolicznika DA (saabuda >> saabu ge! – przybywajcie). Formy przeczące (zakazujące) powstają przez dodatkowe użycie operatorów: ära, ärgu, ärgem, ärge.
| jaatav | eitus | |||
| sa | paku! | vaata! | ära paku! | ära vaata! |
| ta | pakkugu! | vaadaku! | ärgu pakkugu! | ärgu vaadaku! |
| me | pakkugem! | vaadakem! | ärgem pakkugem! | ärgem vaadakem! |
| te | pakkuge! | vaadake! | ärge pakkuge! | ärge vaadake! |
| nad | pakkugu! | vaadaku! | ärgu pakkugu! | ärgru vaadaku! |
Näited:
Ärge pakkuge külalistele tasuta kohvi! – Nie oferujcie gościom darmowej kawy!
Keeraku vasakule! – Niech skręcą w lewo!
Peatugem otsekohe! – Zatrzymajmy się natychmiast!
Ärgu hüpaku diivanile! – Niech (on, ona, ono) nie skacze na sofę!
Czasowniki nieregularne
nägema, näha (widzieć):
näe!, nähku!, nähkem!, nähke!, nähku!
ära näe!, ärgu nähku!, ärgem nähkem!, ärge nähke!, ärgu nähku!
tegema, teha (robić):
tee, tehku, tehkem, tehke, tehku
ära tee, ärgu tehku, ärgem tehkem, ärge tehke, ärgu tehku
tooma, tuua (przynieść):
too, toogu, toogem, tooge, toogu
ära too, ärgu toogu, ärgem toogem, ärge tooge, ärgu toogu
jooma, juua (pić):
joo, joogu, joogem, jooge, joogu
ära joo, ärgu joogu, ärgem joogem, ärge jooge, ärgu joogu
sööma, süüa (jeść):
söö, söögu, söögem, sööge, söögu
ära söö, ärgu söögu, ärgem söögem, ärge sööge, ärgu söögu
minema, minna (iść):
mine, mingu, mingem, minge, mingu
ära mine, ärgu mingu, ärgem mingem, ärge minge, ärgu mingu
Nimesõna: ilmaütlev, kaasaütlev
Ilmaütlev wyraża brak czegoś, natomiast kaasaütlev używamy przy opisie relacji wyrażanych przez polski narzędnik lub wyrażenia z przyimkiem „z”. Oba przypadki powstają przez dodanie do dopełniacza końcówek -ta (ilmaütlev) i -ga (kaasaütlev).
Formy ilmaütlev często poprzedzane są wyrazem ilma (=bez). Kaasaütlev może występować w funkcji przymiotnika (por *).
| rzeczownik | ilmaütlev/ kaasaütlev | przykład |
| ema (matka) | emata | Tiiu läks kooli ilma emata. (Tiiu poszedł do szkoły bez mamy.) |
| laev (statek) | laevadeta | Täna on sadam ilma leavadeta. (Dziś port jest bez statków.) |
| koor (śmietana) | koorega | Nad alati joovad kohv koorega. (Oni zawsze piją kawęze śmietanką.) |
| jalgratas (rower) | jalgratastega | Meie lapsed käivad koolis jalgratastega. (Nasze dzieci jeżdżą do szkoły na rowerach.) |
Näited – *:
* Habemega mehed on praegu väga kahtlust äratavad. – Obecnie brodaci (=z brodą) mężczyźni są bardzo podejrzani.
* Ma tulen tagasi tunni aja pärast. – Wrócę w przeciągu godziny (=za godzinę).
Harjutused – ćwiczenia
1. Utwórz rozkazy i zakazy (*)
sa > aru saama/saada, helistama/helistada*; rozumieć, telefonować
ta > hoidma/hoida, välja tõmbama/tõmmata*; trzymać, wyrywać
me > keetma/keeta, kuivatama/kuivatada*; gotować, suszyć/wycierać
te > värvima/värvida, korjama/korjata*; malować, zbierać
nad > ärkama/ärgata, levitama/levitada*; budzić się, roznosić
Vastused – odpowiedzi
1. saa aru!, ära helista!;
hoidku!, ärgu tõmmaku välja!;
keetkem!, ärgem kuivatagem!;
värvige!, ärge korjake!;
ärgake!, ärge levitage!
Korekta: Tőivo Olonen
[wysija_form id=”3″]
